‘Top-10 Pikant’ Worst Bank Scenario. Nr. 4

Paul Rosenmöller maakt toezichthouder AFM vleugellam

Paul Rosenmöller, op dat moment voorzitter van de Raad van Toezicht bij de AFM, bezorgde vertrekkend AFM-topvrouw Merel van Vroonhoven een baan in het onderwijs. Voor een opdracht ontving zij € 49.950, precies € 50 onder de aanbestedingsgrens. Sterk staaltje netwerkcorruptie. Dit gebeurde ervoor:

Uit de ‘Proloog’, pag. 17:

Hierdoor zijn onterecht miljarden euro’s door ondernemers en semipublieke instellingen (zorg, onderwijs en sociale woningbouw) aan de grootbanken betaald. In mijn position paper uit 2016 heb ik de Tweede Kamer tijdens de Hoorzitting Rentederivaten in september van dat jaar hier al op gewezen. Aangezien de AFM met de komst van Merel van Vroonhoven en Paul Rosenmöller volledig vleugellam is gemaakt en ik – naar nu blijkt – 7,5 jaar lang vergeefs de fraude heb gemeld, is de daadwerkelijke schade aan de reële economie als gevolg van deze rentederivaten niet onderkend. De kredietcrisis is nimmer opgelost, maar is en wordt nog altijd afgewenteld op de burger.

Paul Rosenmöller een van de hoofdrolspelers in Worst Bank Scenario

Uit de ‘Inleiding’, pag. 27:

Om het nieuwe verdienmodel van banken op te tuigen, hebben verschillende (oud)politici en bestuurders een belangrijke rol gespeeld. Omdat wij vermoeden dat een deel van hen onbewust en ongewenst in deze omvangrijke fraude is gezogen, noemen wij alleen de namen van de mensen van wie wij menen dat zij weloverwogen hebben deelgenomen aan het Worst Bank Scenario, dan wel hadden moeten weten dat zij daaraan meewerkten. Dit geldt in het bijzonder voor Paul Rösenmoller (GroenLinks) en Merel van Vroonhoven, oud ING/Nationale-Nederlanden-topvrouw én voormalig bestuursvoorzitter van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Samen hebben zij het voor elkaar gekregen de AFM jarenlang vleugellam te maken. Zij vormen, samen met mensen als voormalig CEO van ING Jan Hommen en Gerben Everts, een rode draad in deze fraude.

Voor het karretje laten spannen

Uit ‘De ‘geheime’ bank die de wereld runt’, pag. 151:

Maar wat als het stelselmatig niet (goed) toezichthouden op gedrag van de financiële concerns uiteindelijk leidt tot een systeemrisico? Dat was in Nederland het geval. Zo lieten bestuursvoorzitter van de AFM Merel van Vroonhoven en voorzitter van de raad van toezicht van de AFM Paul Rosenmöller zich voor het karretje spannen van de (centrale) banken en de Nederlandse Staat (minister van Financiën).

Paul Rösenmoller spreekt zijn vreugde uit over herbenoeming Van Vroonhoven

Uit ‘Dagboek Hester 2018 – deel 1, Merel van Vroonhoven herbenoemd’, pag. 295:

Op 23 maart 2018 kondigde de AFM aan dat Merel van Vroonhoven op voordracht van de raad van toezicht van de AFM bij Koninklijk Besluit was herbenoemd door de minister van Financiën en bij de AFM zou blijven. Via het persbericht van de AFM sprak Paul Rosenmöller, voorzitter van de raad van toezicht, zijn vreugde uit (onderstreping door ons):

‘Onder de leiding van Merel heeft de AFM belangrijke stappen gezet in het stroomlijnen en versterken van de organisatie, en in de vernieuwing van het gedragstoezicht op de financiële sector. Ook heeft zij zich de afgelopen jaren met succes sterk gemaakt voor het bevorderen van internationale samenwerking om consumenten en beleggers beter te beschermen. De digitalisering van financiële dienstverlening vraagt in toenemende mate om een grensoverschrijdend antwoord van toezichthouders en maakt het belang van de transformatie naar een datagedreven toezichthouder alleen maar groter. De raad van toezicht is dan ook verheugd dat Merel zich voor de AFM blijft inzetten.’

Van Vroonhoven vertrekt toch, Paul Rosenmöller vindt dat AFM er goed voor staat

Uit Dagboek Hester 2019, Afscheid van Merel van Vroonhoven, pag. 316 t/m 318:

Begin april 2019 maakte Merel van Vroonhoven bekend dat zij had besloten te stoppen als bestuursvoorzitter van de AFM en dat ze leraar wilde worden in het speciaal onderwijs. Ze zou daarom starten met de opleiding tot leraar. Als motivatie gaf ze op dat ze meer van betekenis wilde zijn voor de samenleving. Uit het persbericht van de AFM dat volgde zei de voorzitter van de raad van toezicht van de AFM Paul Rosenmöller dat hij haar ondersteunde:

‘Hoewel wij haar niet graag zien vertrekken, gunnen wij het speciaal onderwijs van harte iemand met deze intrinsieke motivatie en passie. We hebben er dus alle respect voor. Merel heeft de afgelopen vijf jaar gedreven leiding gegeven aan belangrijke veranderingen en de professionalisering van de organisatie. De AFM staat er goed voor.’

Hester zet vraagtekens bij vertrek Van Vroonhoven

In mei 2019 schreef ik dus maar weer eens een uitgebreide brief naar het voltallige bestuur en de raad van toezicht van de AFM. (…) In deze brief schreef ik Van Vroonhoven, Everts en de voorzitter van de raad van toezicht Paul Rosenmöller persoonlijk aan:

‘Op 25 maart 2018 heb ik in een e-mail gestuurd aan het volledige bestuur en de raad van toezicht en mevrouw Van Vroonhoven persoonlijk gefeliciteerd met haar herbenoeming. Helaas heeft zij echter onlangs, net een jaar na deze herbenoeming, publiekelijk bekend gemaakt dat zij de AFM gaat verlaten. Hoewel ik het toejuich dat het Nederlandse (speciaal) onderwijs een betrokken onderwijzeres rijker wordt, zal het u allen niet verbazen dat ik persoonlijk vraagtekens zet bij deze overstap van mevrouw Van Vroonhoven.’

You can run but you can’t hide

Onder het kopje You can run but you can’t hide lichtte ik deze persoonlijke vraagtekens toe:

‘Het vertrek van mevrouw Van Vroonhoven zal wat mij betreft niet betekenen dat zij daarmee vrijuit gaat in Renteswapgate. Mevrouw Van Vroonhoven is immers – al dan niet met een verborgen agenda – in het voorjaar van 2014 aangetreden als voorzitter van de AFM. In diezelfde periode heb ik tijdens een bijeenkomst aan de Vijzelgracht 50 aan medewerkers van zowel de AFM als DNB de eerste melding gedaan van de ernstige misstanden die ik had aangetroffen in renteswapdossiers.’

Krokodillentranen

Ik vervolgde mijn brief aan de AFM met de constatering dat de AFM niet alleen haar rol als toezichthouder verzaakte, maar tevens de rechtsstaat ondermijnde. Naast dat ik nogmaals wees op het wegkijken van de bestuurders en toezichthouders, gaf ik een sneer over de – in mijn ogen – krokodillentranen van Van Vroonhoven dat zij in het onderwijs meer van betekenis wilde zijn:

‘Opnieuw duiken het bestuur en de raad van toezicht na mijn laatste brief weg en schuiven een gewillig slachtoffer, lager in de organisatie, naar voren om mij te beantwoorden. Deze medewerker heeft waarschijnlijk geen idee waarvoor hij zich moet lenen. Ondertussen vlucht de bestuurder – Merel van Vroonhoven, die sinds haar aantreden volledig betrokken is bij Renteswapgate – en durft daarvoor zelfs een podium te pakken. Van Vroonhoven rechtvaardigt haar vertrek tijdens de lopende bestuurstermijn met de mededeling dat zij meer van individuele betekenis wil zijn. Ik heb deze mededeling meerdere keren opnieuw gelezen en wat achterbleef was stomme verbazing alsook ongeloof.

Als mevrouw Van Vroonhoven namelijk daadkrachtig had ingegrepen na haar aantreden in 2014 – waarvoor ik haar overigens alle munitie heb gegeven – en de vele meldingen van de ING-fraude en die van de andere banken niet had ontkend maar daar transparant over was geweest, dan was de schade niet uitsluitend afgewenteld op de toch al door de crisis zo kwetsbare zakelijke klant. Was zij voortvarend aan de slag gegaan, dan had zij heel veel (individueel) leed kunnen besparen dat door deze producten in de samenleving is aangericht. Maar ze heeft geen enkel gevolg gegeven aan mijn vele meldingen over deze fraude. Niet alleen is er in het niet-professionele mkb een financiële slachting aangericht, bij semipublieke instellingen zoals de zorg en het onderwijs is de situatie eveneens schrijnend. Zo is de semipublieke sector in 2011/2012 geherkwalificeerd als ‘professioneel’, zonder dat ze daar enig belang bij had. Ook hierover is de AFM uitgebreid geïnformeerd. De extra niet-begrote kosten voor de renteswap gingen bij deze semipublieke instellingen direct ten koste van de ‘handen aan het bed’ of – dat spreekt mevrouw Van Vroonhoven wellicht meer aan – ‘mensen voor de klas’. Ik vind het persoonlijk dan ook onbegrijpelijk dat het collectieve bestuur van de AFM mevrouw Van Vroonhoven toestemming heeft gegeven op deze wijze haar podium te pakken met een tranentrekkend verhaal over haar ‘plotselinge’ carrièreswitch. Ze schroomt daarbij zelfs niet om tussen neus en lippen aan te geven dat zij wel beschikbaar blijft voor leuke bestuursfuncties.’

Onderwijsinstellingen jarenlang leeggeroofd

Ik kookte van binnen toen ik dacht aan al die onderwijsinstellingen die al jarenlang op klaarlichte dag werden leeggeroofd met onterechte opslagverhogingen en mismatches als gevolg van de renteswaps. Het was juist Merel van Vroonhoven die deze instellingen welbewust niet te hulp schoot.

Opdracht Van Vroonhoven € 50 onder aanbestedingsgrens

Uit Dagboek Hester 2019-2020, Rosenmöller regelt het wel, pag. 338/339:

Tot slot kom ik nog even terug op de overstap van Merel van Vroonhoven naar het onderwijs. Mijn bedenkingen over haar carrièreswitch waren niet onterecht. In november 2021 heeft de AFM, overigens pas nadat ik bezwaar had gemaakt tegen een eerder afgewezen Wob-verzoek, alsnog openbaar gemaakt dat Paul Rosenmöller betrokken was bij haar overgang naar het onderwijs. Uit een e-mail van 20 mei 2019 die Rosenmöller aan rest van de leden van de raad van toezicht van de AFM stuurde blijkt dat er een onderdeel in het arbeidscontract van Merel van Vroonhoven betrekking had op een passende functie na haar vertrek. Rosenmöller gaf aan daarover contact te hebben gehad met Martin van Rijn (PvdA en CEO van PGGM van 2008 tot 2012, daarna was hij tot 2017 staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport). Rosenmöller informeerde de andere raad van toezichtleden dat de minister van OCW Merel van Vroonhoven graag voor een deel van de week wilde benoemen als onafhankelijk voorzitter van de landelijke tafel die gaat over het lerarentekort. ‘Details worden nog uitgewerkt en partijen gesondeerd omdat er donderdag een bijeenkomst is van dit gezelschap’, zo schreef Rosenmöller.

Met deze eerste opdracht harkte juf Van Vroonhoven meteen een heel jaarsalaris van een basisschoolleraar naar binnen, namelijk € 49.950. De vergoeding was overigens niet toevallig dit bedrag. Hiermee bleven ze € 50 onder de aanbestedingsgrens, zodat Rosenmöller via zijn netwerk Van Vroonhoven haar baantje kon geven.